Mum grafikleri, finansal piyasalardaki fiyat hareketlerini görselleştirmek için kullanılan etkili bir araçtır. Bu grafik türü, bir varlığın belirli bir zaman dilimindeki açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük fiyatlarını temsil eden renkli çubuklardan oluşur. Renkli çubuklar görunus olarak muma benzediği icin “mum grafikleri” olarak adlandirilir.
Bu yazi ile mum grafiklerini anlamanıza yardımcı olacak basit ve temel bilgileri edineceksiniz.
Mum Grafik Nedir?
Mum grafikleri, belirli bir zaman diliminde (örneğin, gün, saat veya dakika) bir varlığın dört temel fiyatını gösteren grafiklerdir. Her bir mum belirli bir süre zarfında fiyatın nasıl değiştiğini gösterir. Mum grafikleri ayni zamanda teknik analiz icin en faydali araclarin basinda gelir.
Mum grafikleri bircok göstergeden farkli olarak sadece fiyat bilgisini icerir.
Mum Grafiklerinin Oluşumu
Her bir mum çubuğu, dört temel fiyat noktasını içerir: açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük. Bu fiyat noktaları, belirlenen zaman aralığında (örneğin 1 saat, 1 gün, 1 hafta) gerçekleşen alım satım işlemlerinin sonucudur.
Açılış fiyatı, zaman aralığının başında kaydedilen ilk fiyattır. Kapanış fiyatı, zaman aralığının sonunda kaydedilen son fiyattır.
En yüksek fiyat, zaman aralığında ulaşılan en yüksek fiyattır. En düşük fiyat, zaman aralığında görülen en düşük fiyattır.
Mumun Temel Parçaları
Mum çubuğunun gövdesi (Body), açılış ve kapanış fiyatları arasındaki mesafeyi gösterir. Gövde, genellikle yeşil veya kırmızı renklerle boyanır. Ancak bu renklerin bir standardı yoktur, yani kullandıgınız piyasa analizi aracından istediginiz sekilde ayarlayabilirsiniz.
Yeşil renkli bir gövde, açılış fiyatının kapanış fiyatından düşük olduğunu, yani fiyatın yükseldiğini gösterir. Kırmızı renkli bir gövde, açılış fiyatının kapanış fiyatından yüksek olduğunu, yani fiyatın düştüğünü gösterir. Gövdenin uzunluğu, fiyat hareketinin şiddetini ifade eder. Uzun bir gövde, güçlü bir alım veya satım baskısını gösterir. Kısa bir gövde, zayıf bir alım veya satım baskısını gösterir.
Mum çubuğunun kuyrukları veya gölgeleri (Wick veya Shadow), en yüksek ve en düşük fiyatları gösterir. Kuyruklar, gövdenin üstünde ve altında uzanan ince çizgilerdir. Üst kuyruk, en yüksek fiyat ile kapanış fiyatı (yeşil mum) veya açılış fiyatı (kırmızı mum) arasındaki mesafeyi gösterir. Alt kuyruk, en düşük fiyat ile açılış fiyatı (yeşil mum) veya kapanış fiyatı (kırmızı mum) arasındaki mesafeyi gösterir.
Kuyrukların uzunluğu, fiyatın zaman aralığı içinde ne kadar dalgalandığını gösterir. Uzun bir kuyruk, fiyatın belirli bir yönde ilerledikten sonra geri çekildiğini gösterir. Kısa bir kuyruk, fiyatın belirli bir yönde çok fazla hareket etmediğini gösterir.
Temel Mum Türleri
- Yükseliş Mumu (Bullish Candle): Kapanış fiyatı açılış fiyatından daha yüksek olan bir mumdur. Genellikle yeşil veya beyaz renkte gösterilir. Yükseliş mumu, piyasanın kontrolunun alıcıların elinde olduğunu gösterir.
- Düşüş Mumu (Bearish Candle): Kapanış fiyatı açılış fiyatından daha düşük olan bir mumdur. Genellikle kırmızı veya siyah renkte gösterilir. Düşüş mumu, piyasanın kontrolunun satıcıların elinde olduğunu gösterir.
Mum Formasyonları ve Anlamları
- Doji: Gövdesiz veya çok küçük gövdeli bir mumdur. Doji, piyasanın belirsiz olduğunu gösterir ve sık sık trend değişikliklerinin habercisi olabilir. Eger doji mumundan önceki mumlar dusus mumu ise doji sonrasi yukselis mumu gelme ihtimalinin daha fazla olmasi beklenir.
- Hammer ve Inverted Hammer: Alt gölgesi uzun, gövdesi küçük olan bu mumlar, trendin zayıflığını ve potansiyel bir tersine dönüşü gösterebilir.
- Engulfing (Yutma) Formasyonu: Bir mum, bir önceki mumu tamamen kapattığında ortaya çıkar. Engulfing Mumu bir önceki mumdan daha dusuk seviyede acilip kapanisi bir önceki mumdan daha yuksek seviyede yapacak sekilde veya tam tersi olabilir. Bu mum genellikle trend yönleri hakkinda karar vermeye yardimci olur.
- Sabah Yıldızı: Bir düşüş trendinin sonunda görülen üçlü bir mum çubuğu modelidir. İlk mum çubuğu uzun siyah, ikinci mum çubuğu küçük ve renksiz, üçüncü mum çubuğu uzun beyazdır. Fiyatın yükselişe geçtiğini gösterir. Yükseliş sinyali verir.
- Akşam Yıldızı: Bir yükseliş trendinin sonunda görülen üçlü bir mum çubuğu modelidir. İlk mum çubuğu uzun beyaz, ikinci mum çubuğu küçük ve renksiz, üçüncü mum çubuğu uzun siyahtır. Fiyatın düşüşe geçtiğini gösterir. Düşüş sinyali verir.
Mum Grafiklerinin Kullanımı
Mum grafikleri, piyasa hareketlerinin yükseliş veya alçalış trendini, gücünü, sürekliliğini ve dönüş potansiyelini gösterir. Mum grafiklerinde, birbirini takip eden mum çubuklarının şekilleri ve renkleri, piyasa duyarlılığını yansıtan modeller oluşturur. Bu modeller, yatırımcılara piyasanın nereye gidebileceği hakkında ipuçları verir. Mum grafiklerinde genellikle iki tür formasyon vardır. Bunlar tersine dönüş formasyonları ve devamlılık formasyonları.
Tersine dönüş formasyonları, mevcut trendin sona erdiğini veya zayıfladığını gösteren formasyonlardır. Bu formasyonlar, piyasa duyarlılığında önemli bir değişikliği işaret eder. Tersine dönüş formasyonları, genellikle bir trendin tepe veya dip noktalarında görülür. Bu formasyonlar, yatırımcılara trend değişimi fırsatları sunar. Tersine dönüş formasyonları, tekli, ikili veya üçlü mum çubuklarından oluşabilir. Örneğin, doji, hammer, asılı adam, yutma, karanlık bulut, yıldız, sabah yıldızı, akşam yıldızı, üç beyaz asker, üç siyah karga gibi formasyonlar tersine dönüş formasyonlarıdir.
Devamlılık formasyonları, mevcut trendin devam ettiğini veya güçlendiğini gösteren formasyonlardır. Bu modeller, piyasa duyarlılığında önemli bir değişiklik olmadığını işaret eder. Devamlılık formasyonları, genellikle bir trendin orta noktalarında görülür ve trend takibi fırsatları sunar.
Devamlılık formasyonları, genellikle çoklu mum çubuklarından oluşur. Örneğin, bayrak, flama, kama, dikdörtgen, üçgen gibi modeller devamlılık modelleridir.
Mum Grafikleri Nasil Kullanılır?
- Trend Analizi: Mum grafikleri, yükseliş, düşüş veya yatay trendleri belirlemenin yanı sıra trend dönüşlerini de tahmin etmede yardımcı olabilir. Özellikle doji ve Engulfing mum formasyonlari trend dönusleri icin guzel isaretlerdir.
- Destek ve Direnç Seviyeleri: Destek ve direnç, fiyatın zorlandığı veya geri döndüğü seviyelerdir. Destek, fiyatın düşerken karşılaştığı seviyedir. Destek, alıcıların satıcılardan daha güçlü olduğu ve fiyatı yukarı ittikleri seviyedir. Direnç, fiyatın yükselirken karşılaştığı seviyedir. Belirli bir destek veya direnç seviyesinin kırılıp kırılmadığını değerlendirmek için mum grafiklerini kullanabilirsiniz.
- Hareketli Ortalamalarla Kullanım: Mum grafikleri, hareketli ortalamalarla birlikte kullanılarak trendin gücünü ve yönünü belirlemede daha fazla güvenilirlik sağlar.
Pratik Uygulama Örneği
- Senaryo: Bir hisse senedinin fiyatı sürekli düşüyor ve bir düşüş trendinde olduğu düşünülüyor.
- Mum Formasyonu: Bir gün, bir düşüş trendindeki bir hisse senedi için uzun alt gövdeli bir doji görülür.
- Yorum: Doji, satıcıların baskısının azaldığını ve belirsizliğin arttığını gösterir. Bu durum, düşüş trendinin yavaşladığını ve bir tersine dönüş olasılığının arttığını gösterebilir.
Mum grafikleri, finansal piyasalardaki fiyat hareketlerini anlamanın güçlü bir yoludur. Bu rehber, mum grafiklerinin temel öğelerini ve kullanımını anlamanıza yardımcı olacak basit ve detaylı bir başlangıç sunmaktadır.
İlk Yorumu Siz Yapın