Ben dahil bir çok kişinin yarı iletken sektöründeki şirketlere ilgi duyup yatırım yaptığını veya trade listelerine aldığını görüyorum. Özellikle kripto madenciliği ile başlayıp Open AI önderliğindeki yapay zeka rüzgarı ile yarı iletken sektörü ve mikroçipler büyük önem kazanmaya başladı.
Yarı iletken dendiğinde akla ilk gelen firmalar her zaman INTEL, AMD gibi eskinin toplama bilgisayarcılarının çok iyi bildiği şirketler ile neredeyse tüm finans dünyasının yeni gözdesi NVIDIA oluyor. Ancak konu yarı iletkenler ve mikroçipler olduğunda sektör tam bir derya deniz.
Dolayısıyla bu sektörlere yatırım yapmak isteyenlere bir başlangıç rehberi olması amacıyla genel olarak yarı iletken & mikroçip tedarik zincirini ve bu sektördeki firmaları kısaca anlatmak istedim.
Öncelikle yarı iletken ve mikroçip nedir ona bir bakalım.
Yarı iletkenler, normalde yalıtkan olmalarına rağmen ısı, ışık, elektriksel gerilim ve manyetik dış etkilerle iletken olan maddelerdir.
Mikroçip veya diğer bilinen adıyla entegre devre, genellikle silisyumdan yapılmış yarı iletken maddeler ile tasarlanmış, metal bir levha üzerine yerleştirilen ve bir muhafaza ile kaplanan elektronik devreler grubudur.
Görüldüğü gibi eğer elimizde bir elektronik cihaz varsa bu cihaz yarı iletken maddeler ve entegre devreler sayesinde çalışıyor. Dolayısıyla sektör en az enerji kadar önemli bir sektör.
Yarı İletken Tedarik Zinciri
Tasarım
Bir entegre devrenin üretilebilmesi için ilk adım tasarım aşamasıdır. Çoğu zaman nano seviyede büyüklüğü olan entegre devreler çeşitli şekillerde tasarlanabilirler. Bu bizim konumuz değil ancak tasarım alanında farklı şekillerde çalışan şirketler mevcut. Bunların çalışma modelleri de şu şekilde:
- Sizin için tasarım yapanlar
- Tasarım yazılımı üreticileri
- Kendi tasarımını yapıp başka yerde ürettirenler
Sizin İçin Tasarım Yapanlar
Bu firmalar mikroçip ihtiyacı olan ancak bunu tasarlayacak kaynağı olmayan firmalar için mikroçip tasarımı yaparlar. Bu firmaları mimarlık ofisleri gibi düşünebilirsiniz. Pek fazla suya sabuna dokunmayan bir iş modelleri vardır. Talebe göre ürünü tasarlayıp size verirler. En bilinen tasarım şirketleri;
- ARM
- Imagination Technologies Group
- Rambus
Tasarım Yazılımı Üreticileri
Elbette nano boyutlarda olan yani detayları gözle görülemeyecek kadar küçük olan mikroçipleri tasarım aşamasında elle birleştirip denemek mümkün değil. Dolayısıyla bu iş için gelişmiş yazılımlar ve bir dizi otomasyonlar kullanılıyor. Bu işi yapan bazı firmalar var.
- Cadence
- Synopsys
bu işte en bilinen şirketlerdir.
Kendi Tasarımını Yapıp Başka Yerde Ürettirenler
Kendi kullanacağı mikroçipleri tasarlayacak kaynağa sahip ancak üretimi başkasına bırakan şirketler var. Sektörde genelde piyasa değeri yüksek şirketler bu grupta bulunuyor.
Bunlar mikroçipleri tasarlayıp yine kendi tasarladıkları ürün içinde kullanırlar.
- Broadcom
- Nvidia
- Apple
- Qualcomm
- Marvell
- AMD
- MediaTek
gibi şirketler bu gruptaki en bilinen şirketlerdir.
Üretim
Yapılan tasarımın son ürüne dönüştüğü üretim aşamasının da farklı oyuncuları var. Bunlar mikroçipler için hammadde tedarikçileri, mikroçip üretmek için gerekli makine ve ekipmanların üreticileri ve mikroçip fabrikaları.
Hammadde Tedarikçileri
Mikroçip üretiminin temel hammaddesi silisyumdur. Buna ek olarak çeşitli yan malzemeler de kullanılır. Bu hammaddelerin en bilinen tedarikçileri şunlar:
- Mitsubishi Materials Corporation
- CoorsTek
- Corning
- Viridis Materials
- NIPPON CHEMICAL
- Shin-Etsu
- Siltronic
Bu şirketlere daha birçok şirket eklenebilir. Ben kendi bildiklerimi ve kolayca bulabildiklerimi ekledim. Bu firmalar aynı zamanda farklı sektörlere de hammadde tedariki yaptıklarından geniş iş alanları bulunabilir.
Mikroçip Ekipmanları
Tasarımı ve hammaddeleri mikroçip haline getirmek için elbette çeşitli ekipmanlar ve makineler gerekir. Bu alanda da hem ABD hem de Avrupa pazarında çok büyük şirketler var.
- ASML
- Applied Materials
- Lam Research
- KLA
- Tokyo Electron
- Nikon
- Hitachi
- Zeiss
Bu şirketlerden ASML ve Applied Materials sektörün hakimi durumundaki şirketler. Özellikle ASML, sahip olduğu teknoloji ile tekel durumunda.
Mikroçip Fabrikaları
Her sektörde olduğu gibi burada da bir fason üretim alanı mevcut ancak pazar çok geniş değil.
TSMC ve Samsung pazarın %75’ini domine ediyor.
Test ve Paketleme
Mikroçip üretiminde payı küçük olsa da test ve paketleme de önemli alanlar. Mikroçipler hem performans hem de bir dizi güvenlik testlerinden geçiyorlar. Bunu yapan çok firma yok. En bilinenleri;
- Advantest
- Teradyne
- Amkor Technology
Entegre Üreticiler
Entegre üreticiler, mikroçip üretim sürecinin en başından son kullanıcıya ulaşana kadar olan tüm süreçleri kendi kaynakları ile yürütebilen şirketlerdir. Bunlar mikroçip tasarımını yaparak gerekli ekipmanları ve hammaddeleri tedarik eder ve kendi fabrikalarında üretim yaparlar. Aynı zamanda tüm süreçleri farklı firmalara da yaptırabilirler. Yani ihtiyaçlarına göre kendi kaynaklarını veya tedarikçileri kullanabilen şirketlerdir.
- Samsung
- Intel
- Texas Instruments
- Micron
- Analog Devices
gibi firmalar bu türdeki firmalardır.
Mikroçipleri Kim Alıyor?
2023 yılında küresel olarak yarı iletken ve mikroçip satışları yaklaşık 527 milyar dolar civarında. Bu pastanın büyük bölümünü %32 pazar payı ile telekomünikasyon ürünleri oluşturuyor. Arkasından %25 ile bilgisayar ve %17 ile otomotiv sektörü geliyor. Endüstriyel ürünler ise %14’lük paya sahip.
Yatırım tavsiyesi olmamakla birlikte, elektrikli ve otonom sürüş özelliği olan araçların artması ile beraber mikroçip ve yarı iletken endüstrisinde talep oranları değişebilir.
Yarı İletken ve Mikroçip Sektörüne Yatırım Yapılır mı?
Bu yazıyı hazırlarken masamda içinde en az 1 tane mikroçip olan cihazların sayısı 9’du. Ancak yarı iletken ve mikroçip sektörünü benim masamdaki elektronik aletlere indirgemek “yazın uçaklar çok uçar, THY al” demekle eşdeğerdir. Yarı iletken ve mikroçip sektörünü yapay zeka ve otomasyon teknolojileri ile beraber yorumlamak gerekir.
Ben daha çok trade amaçlı araştırma yapmam nedeniyle yatırım çerçevesinde bilgiler vermekten kaçınıyorum. Ancak siz bu ve benzer şirketleri inceleyip çeşitli temel finansallarına göre yorumlayabilir, kendi yatırım kararlarınızı alabilirsiniz.
Ancak ister yatırım ister al-sat amacıyla olsun sektörel olarak yükselen ve potansiyelli olan şirketlerin alıcısı her zaman olacaktır. Doğru yerde pozisyon alanlar her zaman kazanır.
Siz de bu şirketlere benzer şirketler eklemek isterseniz yorum bölümüne yazabilirsiniz.
İlk Yorumu Siz Yapın